Kun je ons wat meer vertellen over je rol binnen Windesheim?
“Ik ben zoals dat heet Hogeschooldocent, binnen de opleiding HBO-ICT en geef vakken aan eerste-, tweede-, derde- en vierdejaars studenten. Wat ik het allerleukste vind is dat ik in een soort van een gat ben gesprongen binnen onze opleiding: het agile werken. Dat werd al wel gegeven in het tweede jaar en heette toen gewoon Scrum. Het had een leuke set aan sheets en werd als ‘een zendend’ vak in combinatie met een aansluitend project gegeven”
“Wat ik echter merk is dat het in het onderwijs voor geen meter werkt als ik de docent ga uithangen, in de zin van: ik bepaal wat jij gaat leren. Ik heb dat geprobeerd toen om te draaien en gezocht naar werkvormen waar studenten zelf actief aan de slag gaan en zelf gaan ervaren. Wanneer je ze daar heel duidelijk in begeleid, zit ik bij wijze van spreken op m’n handen. Dan zie je dat ze lol hebben en staan ze in mijn ogen veel meer open om te leren.”
Vindt Windesheim het belangrijk dat studenten Scrum of agile werken mee krijgen?
“Binnen HBO-ICT werken wij veel met projectgestuurd onderwijs. In het eerste jaar hebben ze een startproject en twee grote projecten De studententeams werken daarin iteratief, maar ze krijgen nog niet echt uitleg waarom het werkt zoals het werkt en wat ‘de waarom’ erachter is. Het is daardoor nogal mechanisch, ze snappen niet echt waarom ze bepaalde keuzes maken. Studenten zouden hierin meer gecoacht moeten worden, dat hangt momenteel erg af van de individuele docent. De kennis hierover kan nog wel groeien bij verschillende collega’s. Daar ben ik wel mee bezig.”
“Ik ben zelf betrokken bij de keuzesemesters (3e en 4e jaars studenten), waar studententeams opdrachten uitvoeren bij bedrijven, dit zijn meestal non-IT bedrijven waar het agile gedachtengoed nog niet bekend is. Aan het begin van het semester geven wij op vrijwillige basis een crash course aan deze opdrachtgevers om uit te leggen wat Scrum is en wat wordt verwacht van een Product Owner. Zo proberen wij een betere agile omgeving te creëren voor de studententeams, door de opdrachtgevers mee te nemen. Met de ‘grote mensen’ (de opdrachtgevers) doen we precies dezelfde oefeningen als met de studenten en ze maken ook precies dezelfde fouten door te ervaren wat er mis kan gaan. Zo leren deze bedrijven ook goed hun rol in te vullen. Als onderwijsinstelling geef je zo ook wat terug aan het bedrijfsleven.“
Zie je ook binnen de organisatie van Windesheim zelf hier beweging in komen?
“Nee, ik vind zelf dat dit niet heel erg aanwezig is. Het is zeg maar dat ik zelf in het bedrijfsleven het al een hele toffe manier van werken en denken vond. Het was letterlijk een gat waardoor ik met name door eigen initiatief ben ingestapt. Ik probeer altijd te omarmen wat ik niet zo goed kan beïnvloeden en misschien niet eens begrijp en vooral te zoeken naar de mogelijkheden.”
Heb je de behoefte om de opleiding anders in te richten?
“Ik werk er nog maar drie jaar, nog te weinig beeld om daar antwoord op te geven. Ik leer het aan de studenten dat het agile werken niet een doel op zich is. Het onderwijs is nu nog best lineair vormgegeven. Er zijn wel verschillende initiatieven gaande, zoals MBO scrum uit Harderwijk (Landstede) met een implementatie die net iets anders is dan eduScrum. Van mijn collega’s is iedereen gepassioneerd over studenten. Maar de helft vindt het fijn om dingen te houden zoals ze zijn. De andere helft van de docenten vindt het leuk om nieuwe dingen uit te proberen en doet dat ook. “
“Ik heb weleens geprobeerd met andere opleidingen contact te zoeken, want hoe stom is het om het wiel opnieuw uit te vinden en daarin gebeurt wel wat, maar dat is dan vooral richting de studenten. Opleidingen zijn best wel eigenzinnig en op zichzelf. Windesheim is een hele mooie archipel, een hele fijne plek om te zijn.”
Swen-Peter geeft aan binnen Windesheim veel ruimte te krijgen om te experimenteren om zijn lessen anders in te richten. Zo kan hij vernieuwingen uitproberen en doorvoeren, zodat andere docenten daar ook gebruik van kunnen maken.
Wat zijn de vernieuwingen waar je het over hebt?
“Ik probeer altijd feedback op te halen na mijn colleges. Wat ik vaak meeneem in mijn lessen zijn Liberating Structures. Je faciliteert als docent door op je handen te zitten. Met Liberating Structures laat je het denken bij de studenten, zo krijg je het zweet op het juiste voorhoofd. Ik mag best veel experimenteren. Klas A kan net iets anders aangeboden krijgen dan klas B. Ik kan mijzelf daardoor in ieder geval iteratief verbeteren en daar krijg ik ook de ruimte voor. Mijn studenten moeten wel dezelfde leerdoelen bereiken, maar hoe ze dat bereiken daar kan ik in variëren per groep. Ik hoef dus niet vier keer hetzelfde college te geven. Alle docenten hebben hier ook hun eigen stijl in en dat is ook prima. Wat leuk is is dat er bijvoorbeeld docenten, die al veel langer in het vak zitten, soms bij mij komen voor nieuwe werkvormen.“
Faciliteren als docent doe je door op je handen te gaan zitten
We zien op LinkedIn dat je regelmatig bij bedrijven op bezoek gaat, wat haal je daar op?
“Ik zit ook in het team dat de keuzesemesters organiseert. Ik ben daar coach van een aantal teams. Daar doe ik onder andere story mapping en geef ik een workshop advanced scrum topics (haha: wat dat ‘advanced’ dan ook mag zijn). Wat ik tijdens die workshops probeer te doen is honderd procent vraaggestuurd de content aan te bieden. Ik heb inmiddels best een toolbox aan oefeningen bij elkaar verzameld. Dat is ook de reden dat ik bij andere bedrijven ga buurten, blijven leren wat er in de praktijk gebeurt. Natuurlijk kun je het ook wel op internet vinden, maar zodra je mij laat zien van, dat mis je nog, puur uit ervaring, dan werkt dat net wat fijner.”
“Zo was ik bijvoorbeeld laatst bij Bol.com, ik vertelde ze dat ik nog wat materiaal miste voor het overbrengen van technical debt. Ik heb hier een oefening voor je die je in drie kwartier kunt doen en zo vul ik mijn eigen toolbox weer. De bereidwilligheid om te delen binnen de agile community heeft mij er ook toe geleid om veel dingen te delen. Deze mindset heeft mij ook veranderd in hoe ik erin sta. Ik deel nu heel veel van de werkvormen en workshops die ik heb.”
Swen-Peter gebruikt regelmatig een eigen Trello bord voor zijn agile colleges wat je hier terug kunt vinden.
Waar ben je het meeste trots op?
“Dat ik heb geleerd als professional (en ik ben nog lang niet uitgeleerd) te faciliteren. Eén van de krachtigste middelen is om mijn mond te houden om het te laten gebeuren. Op een gecontroleerde manier iemand laten falen. Dat is een mooie confrontatie. Ik zie daar gewoon hele stoere jongens en meiden, die denken ‘shit’. Op dat moment moet je als facilitator even je mond houden.” Je laat het gewoon gebeuren? “Ja. Dat is een van de dingen die ik het allerleukste vind.”
Op de vraag waar ben je het meeste trots op, tovert Swen-Peter al lachend een doos uit zijn rugzak. Daar komt een bierflesje uit met op het etiket het woord “TROTS”.
“In plaats van elke keer een cadeaubon of een fles wijn mee te nemen, heb ik bedacht dat dit een veel leuker cadeau is na afloop van mijn bezoek. Ik heb zelf het etiket ontworpen en het bier wordt in Zwolle gebrouwen. Het geeft ook een beetje de identiteit van de opleiding weer, dit is hoe we willen zijn binnen Windesheim.”
“Dit is een symbool, dat door te doen, je ook bij grote, klassieke organisaties veel kan bereiken door te doen. Het sluit helemaal aan bij jullie vraag (waar ben je trots op). Een relatiegeschenk uit mijn eigen ideeën koker.”
Tot slot, onze missie is het veranderen van de toekomst van werk. Wat zou jij wensen voor de studenten van nu hoe de toekomst van werk eruit zal zien?
“Een werkomgeving met gezond verstand. Heel veel agile principes zijn eigenlijk gebaseerd op gezond verstand. En op één of andere manier moeten we dat weer ontleren. Sommige studenten raken hier ook wel eens door teleurgesteld, van is dat het nou? Bijvoorbeeld zoiets als relatieve inschatting maken en op basis van business waarde keuzes maken, gewoon gezond verstand. Verder is het geen rocket science. Dus common sense door te kijken wat beter werkt door te proberen. “
