Over welke basistraining Opgavegericht Werken gaat het? Nou, deze: https://www.scrumcompany.nl/training/training-opgavegericht-werken/. Hier komen de vragen.
Vraag 1: Wat is een opgave?
In de basis: een maatschappelijk vraagstuk zonder duidelijk begin of eind, gekenmerkt door vele mogelijke oplossingen, veel betrokken actoren, vele aanpalende domeinen en een gelaagdheid van niveaus.
We hebben er nogal veel van: dak- en thuisloosheid, de energietransitie, biodiversiteit en natuur, klimaatadaptatief wonen en leven, wonen met zorg, toekomstbestendige dorpen en wijken, ga zo door.
Wat klanten van ons zien als opgaven, vind je hier: Wat is een opgave?
Vraag 2: Wat is het verschil tussen een opgave en opgavegericht werken?
Een opgave is een groot, maatschappelijk vraagstuk. Centrale vragen bij een opgave zijn: wat is het probleem, wat is de bedoeling en welke publieke waarde willen we creëren? Stuk voor stuk vage vragen met een heleboel mogelijke antwoorden. Opgaven zijn daarom extreem ambigu. Eenzijdige beantwoording van deze vragen kan dus ook helemaal niet: dan kun je nooit anderen meenemen die óók een bijdrage hebben te leveren aan de opgave.
Opgavegericht werken is het plooien van de organisatie(s) naar de opgave. De ambiguïteit, veranderlijkheid, grootsheid, en niet te vergeten de urgentie van de opgave, stellen daarbij eisen aan de actoren die een bijdrage hebben te leveren aan de opgave.
Een belangrijke eis daarbij is de flexibiliteit van organisaties om te werken en organiseren op een manier die de opgave vraagt. Oftewel, opgavegericht werken is voorbij de eigen specialisatie en taak kijken. Dit is de opgave mindset. Het breekt daarmee dikwijls dwars door bestaande organisatieprincipes, ambities en afspraken heen.
Opgavegericht werken kun je daarom misschien het beste zien als een zeer expliciete en nadrukkelijke wens van organisaties om de bestaande organisatieprincipes, ambities en afspraken, ondergeschikt te maken aan het behalen van resultaten op de opgave. Doen wat nodig is, in plaats van doen wat mogelijk is.
Het is een omkering in denken, werken en organiseren: niet vanuit de organisatie, maar vanuit de opgave.
Vraag 3: Wat is de opgavegericht werken werkwijze?
Er is niet 1 werkwijze. De werkwijze volgt uit de opgave. Opgavegericht Werken kan daardoor vele vormen aannemen en dat is nou precies de flexibiliteit die je nodig hebt: de opgave is bepalend en leidend voor hoe je werkt en organiseert. Denk aan het woord plooien. Je plooit de werkwijze naar de opgave.
Het is onze overtuiging dat agile manieren van werken en organiseren extreem behulpzaam zijn wanneer je aan opgaven werkt. De reden: opgaven zijn extreem complex. Dat komt door het samenspel tussen de grote hoeveelheid actoren, de verbinding met andere domeinen en de gelaagdheid van een opgave.
Kun je je voorstellen dat je de opgave uittekent, plannen maakt, precies weet wat je onderweg tegenkomt, en nu al weet wat je dan doet? Nee he? We kennen allemaal het cliché dat het toch anders loopt dan je op voorhand dacht. Dat komt omdat een groot deel van ons werk (en ons leven – mensen met kinderen kunnen dit beamen) complex is.
In complex werk is meer onbekend, dan bekend. Dus moet je aannames doen – zeker weten bestaat niet. De aannames die je doet, test je door regelmatig iets te ‘doen’, resultaat te boeken, op te leveren. Door regelmatig iets op te leveren, valideer je jouw aannames (“Hey! Als we zo samenwerken lukt het wel om te voorkomen dat een kind uit huis wordt geplaatst!”). Door dit kortcyclisch te doen, leer je wat nodig is en vermijd je het risico om je tijd te besteden aan dingen die niet werken. Het gevolg is dat je meer waarde levert en vooruitgang boekt.
En dan een paradoxaal slot: opgavegericht werken is niet per definitie agile werken. Uiteindelijk is opgavegericht werken altijd freestylen, waarbij je recht doet aan de hoge mate van complexiteit, recht doet aan datgene wat de opgave op dat moment vraagt, én recht doet aan de publieke context waarin de opgave zich afspeelt.
Altijd maar een agile werkwijze omarmen en daar strak aan vasthouden is dus géén goed idee.
Vraag 4: Wat is opgavegericht werken in relatie tot programmatisch werken?
Ik begrijp de vraag, want de meeste mensen plaatsen opgavegericht werken op één lijn met routinematig werken, projectmatig werken en programmatisch werken. Mijn advies: doe het niet.
Stel dat je aan een opgave werkt, en van tevoren onderzoekt welke aanpak je kiest, waaraan je vervolgens vasthoudt. Je gaat waarschijnlijk door totdat het niet meer werkt, of je houdt vast terwijl de impact die je maakt tegenvalt. Ik stel me een moment voor waarop je een gesprek voert en de vraag voorlegt: jongens, hoe zullen we nu werken? Programmatisch, projectmatig, procesmatig… Beide gevallen, doorgaan of zo’n gesprek voeren, lijken me niet de bedoeling.
Dit maakt opgavegericht werken heel plastisch. En een opgave… is dat niet. Ik zou daarom adviseren: opgavegericht werken? Kies niet één aanpak!
Opgavegericht werken is werken volgens waarden die recht doen aan de aard van opgaven (zoals complex, groots, veranderlijk, urgent). Waarden zijn bijvoorbeeld ‘vraagstuk centraal boven organisatie centraal’, ‘gedisciplineerd aanpakken boven meegaan met de waan van de dag’, ‘regelmatig opleveren boven praten, schrijven en plannen’, ‘doen wat nodig is boven doen wat mogelijk is’, ‘werken met de wijsheid van de samenleving boven weten wat goed is voor u’, etc.
Doorleef je die waarden? Dan kies je vanzelf wat op dat moment het juiste is. Hoe je het noemt, hoe het een tot ander staat, is dan niet relevant.
