Maak je purpose expliciet
Ieder team moet weten omwille van welke reden het bestaat. Vaak weten we dat als teamleden wel enigszins, maar het helpt enorm om hier een goed gesprek aan te wijden. Pak de purpose (why, missie) van de organisatie erbij en bijvoorbeeld jaarplannen. Vraag je leidinggevende ernaar. Stel een purpose op, bijvoorbeeld in de vorm van een userstory: ‘als (naam van het team) … willen wij …. (wat wil je bereiken voor de klanten) zodat….. (wat heeft de klant hieraan, en daarmee de organisatie). Toets deze ook weer bij je leidinggevende en als het kan bij je klant. Hang de purpose goed zichtbaar aan de wand en zorg ook dat deze online expliciet zichtbaar is voor het hele team.
Spreek een aantal spelregels af
Hoe ga je als team om met afspraken, met op tijd komen, het gebruik van laptops en telefoons tijdens vergaderingen? Wie mag er beslissen over welke onderdelen en hoe nemen jullie als team een besluit? Hoe verdelen jullie werk en wat doe je bij conflicten? Maak deze spelregels expliciet en zorg dat ze zichtbaar en vindbaar zijn.
Bescherm elkaar
Sociale veiligheid is de randvoorwaarde voor effectieve en plezierige zelforganiserende teams. Zonder veiligheid geen openheid en geen samen leren en verbeteren. Als teamlid houd je daarom altijd je teamleden ‘overeind’. Zo kun je wel bijvoorbeeld als team excuses aanbieden aan klanten als er iets mis gegaan is, maar spreek je ook uit dat je vertrouwen hebt dat je team en teamleden hier een volgende keer beter mee omgaan. Zo spreek je ook niet naar iemand van buiten het team uit, dat je het niet eens bent met een besluit van jouw team. Zeker niet als jouw team niet op de hoogte is van jouw ongenoegen.
Introduceer consent in plaats van consensus
Wij mensen hebben graag een mening over zaken en spreken deze graag uit. Dit kan natuurlijk heel goed zijn en tegelijkertijd veel tijd kosten. Het helpt om daarom ‘consent’ te introduceren. Je zoekt als team niet naar de allerbeste oplossing en ook wil je geen compromis, wat niet perse de beste oplossing is. Bij consent wordt de eerste oplossing die werkbaar lijkt te zijn, getoetst in het team: ‘heeft iemand bezwaar tegen deze oplossing?’. Zo nee, dan gaat het team met dit voorstel aan de slag. Met de wetenschap dat bijsturen altijd nog mogelijk is. Hierdoor zorgt consent voor versnelling en voor versneld leren.
Frameworks en mind-set
Zelforganiserende teams hebben ook baat bij het expliciet maken van rollen en besluitvormingsprocessen. Agile, Holocracy en Sociocracy 3.0 en andere sociale technologieën helpen hierbij. Deze frameworks geven ook kaders aan om daarbinnen als team zelforganiserend te kunnen zijn. Je werkt daardoor ook aan de juiste mind-set als team: openheid, feedback geven, taken expliciet maken, samen leren en samen prioriteren.
Het gaan werken met een van deze frameworks kost tijd. Met de vier basisprincipes uit dit artikel kun je als team echter vandaag al beginnen met het bouwen van het hek rondom jullie eigen speelveld!
