Gisteren speelde Italië tegen Zwitserland, een wedstrijd die ze overtuigend met 3-0 wonnen. De Italianen lijken het allemaal te hebben. Ze zijn technisch, ze kunnen de boel achterin potdicht gooien, ze zijn razendsnel, ze kunnen scoren… De commentator Philip Kooke zei het treffend toen Insigne, een aanvaller, werd gewisseld: “Het maakt eigenlijk niet uit dat Insigne eruit gaat, elke speler bij Italië heeft scorend vermogen.”
Bij die opmerking dacht ik bij mezelf: dát is nou eens een mooi voorbeeld van wendbaarheid binnen een team. In onze Agile HR training komt het onderwerp ‘wendbare teams samenstellen’ aan bod. Een veelgestelde vraag daar is: hoe zorg je nu voor de beste mix?
T-shaped people
Een belangrijk aandachtspunt bij het samenstellen van stabiele en wendbare teams, is dat je minimaal selecteert op T-shaped people. Nu kun je van alles vinden van de terminologie, maar het gaat om het principe erachter. Je wil niet alleen specialisten (de I-shaped professional), maar teamleden die zowel een specialisme als een brede set aan kennis, vaardigheden en competenties hebben (de brede bovenkant van de T).
Wat is de gedachte hierachter? Laten we nog eens kijken naar het voorbeeld van Italië. Stel dat Insigne als enige de kwaliteit ‘scoren’ beheerst, die in de rest van het team niet voorkomt. Insigne wisselen zou het team direct beperken zodra hij gewisseld wordt: ze kunnen niet meer scoren. Maar, als ‘scoren’ onderdeel is van de brede set aan kennis, vaardigheden en competenties waarop het Italiaanse elftal is geselecteerd, dan maakt het niet uit: andere teamleden kunnen zijn taak zo overnemen. Italië kan blijven scoren.
Wendbare, stabiele teams
In theorie is dit een logisch principe: je behoudt snelheid en effectiviteit door je mensen zo breed inzetbaar mogelijk te maken. Uitval of verlies van een teamlid leidt in zo’n geval niet tot een blokkade van de productie. De output daalt misschien, maar er kan nog steeds worden gewerkt. In veel teams kunnen specifieke taken helemaal niet meer worden uitgevoerd, omdat Pietje nu eenmaal weet hoe de dingen zijn gegaan en Marietje als enige contact heeft met partners. En omdat dit ooit zo is ontstaan, blijft het vaak zo. En blijft de kwetsbaarheid. Dit benadrukt nog maar eens de behoefte aan en de kracht van T-shaped people: zij willen zich vaak ook breder ontwikkelen. Maar je moet er dus wel mee aan de slag.
Om stabiele en wendbare teams te creëren, betekent dit dat je in de praktijk dus op zoek moet naar de kennis, vaardigheden en competenties die essentieel zijn voor het team om in haar taak te voldoen. Het vervolg is onderzoeken welke mensen hierbij passen. Maar dat is nog niet alles. Want: wat als de situatie verandert en Italië in een ander systeem moet spelen, tegen een tegenstander van een totaal andere klasse? Dan wil je kunnen veranderen. Het team moet verandercompetent zijn. Daarom is het leervermogen van het team cruciaal.
Learning Agility
Korn Ferry heeft een term in het leven geroepen om te toetsen of mensen dieptedenkers of breedtedenkers zijn: learning agility. Breedtedenkers zijn meestal nieuwsgierig, een tikkeltje ongeduldig, ze houden van een experiment, zijn vindingrijk en continu op zoek naar nieuwe uitdagingen en ervaringen. Over het algemeen gedijen die profielen in een agile werkomgeving, omdat daar kortcyclisch werken, onzekerheid, en experimenteren centraal staat. Deze profielen vinden het vaak leuk om nieuwe dingen eigen te maken en omarmen het leren van vaardigheden die ze nog niet beheersen. Dat komt goed uit, want hoe beter uitwisselbaar de taken zijn, hoe kleiner de kans op vertraging.
Staar je er overigens niet op dood. Elk team heeft dieptedenkers nodig: analytisch, gefocust op een specialisme, met het potentieel voor een rol als expert. Zo heeft het Italiaanse voetbalteam ook een vrijetrappenspecialist, een doelman en een klein aantal spelverdelers. De complexiteit van het werk vraagt nu eenmaal óók vaak om diepte. Het is de truc om de afhankelijkheid van deze specialisten te beperken en om ook hen zo breed inzetbaar als mogelijk te maken.
Aan de slag
Ben je in jouw organisatie aan het experimenteren met stabiele, wendbare teams? Kijk dan eens naar welke brede set aan competenties en eigenschappen het team moet beheersen om succesvol te zijn (scoren, verdedigen, sprinten). En zorg dat de teamleden het in ieder geval leuk vinden om nieuwe dingen te leren. Heb je al een team geformeerd? Dan is het een leuk experiment om te onderzoeken wat er allemaal stilvalt wanneer Pietje of Marietje wegvalt. Wil je de learning appetite aanwakkeren? Speels eens met het verdelen van rollen binnen je team. Laatst hoorde ik de Black Ops: de persoon die alle beslissingen mag nemen wanneer er crisis is en de daarvoor aangewezen persoon er niet is.
- Wil je meer weten over hoe je het potentieel van teams kunt ontketenen? Kijk dan eens bij onze training Agile HR.
- Voetbalfan? Minke schreef eerder eens een parallel met het WK in 2018 over de eerste stappen richting agile organiseren.
- Ben je helemaal in de sferen van het EK? We hebben een prachtige EK-retrospective gemaakt!
